GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE GEÇİM TARZLARI

Tarih Çağları Boyunca İnsanların Geçim ve Yaşam Tarzlarında Değişmeler Gerçekleşmiştir. Öncelikle Bu Tarihsel Süreci Gözden Geçirelim

Paleolitik Çağ

•         Bu çağda insanlar avcılık ve besin toplayıcılığı ile geçiniyorlardı.

•         Barınakları kaya sığınaklarıydı.

•         Küçük gruplar halinde ve göçebe olarak yaşarlardı

                            Paleolitik Çağda İnsan;

İlk aletleri yaptı

Ateşi buldu

El ve soyutlama becerisini geliştirirdi

Kuşları avlayabilmek için ok uçlarını yaptı

Dikiş dikebilmek için kemik iğneler yaptı

Mağara duvarlarına resimler yaptı

İnsan, Kaba Taş devrinde doğadaki taşları olduğu gibi kullanmasına rağmen, Yontma Taş devrinde artık yavaş yavaş taşları yontarak alet yapımına başlamıştı. Bu aletleri, et kesme, ağaç budama, savunma ve avlanma amacıyla kullanmışlardı

Türkiye’de;

Yarımburgaz (İstanbul) mağarası Paleolitik dönem dolgularının en iyi korunduğu yerlerden biridir

                                       Yarımburgaz Mağarası

Mezolitik Çağ

•         Göç etmeden yaşamak için doğal şartları uygun yerler buldular

•         Bu yerler, doğal yiyeceklerin ve av hayvanlarının bulunduğu verimli sulak alanlardı.

Mezolitik Çağda;

Beslenme çeşitlendi

Kültür mozayiği belirginleşti

Yeni arayışlar yaşandı

Tarıma geçiş aşamasına gelindi

Köpek evcilleştirildi

Türkiye’de;

Mezolitik dönemi en iyi yansıtan kazı yeri Antalya yakınlarındaki Öküzini Mağarası’dır

Neolitik Çağ

•         Tarım ve hayvancılıkla uğraşmak insanın yaşam biçimindeki en köklü değişimdir.

•         Ekilen tohumların yetişmesini ve üreyen hayvanların büyümesini beklemek, bir yere yerleşmeyi zorunlu kılmıştır.

Barınağın kulübeye dönüşmesi 3 bin yıl içinde deneme yanılma yöntemiyle oluşan yavaş bir süreç. Neolitik döneme ait bu kulübeler İÖ 8 bin yıllarına kadar Güneydoğu Anadolu’da görülebilir.

•         İnsanların kap kacak, giyecek gibi ihtiyaçları ortaya çıkıncaseramik yapan zanaatkarlar ortaya çıkmıştır.

Ticaret ilk defa, tarım ve hayvancılık yapanlarla zanaatkarlar arasında takas yapılmasıyla ortaya çıkmıştır

•         Neolitik kültürlerin gelişiminde ticaret önemli bir yer tutar. Obsidiyen bu ticaretin en canlı tanığı.

•         Ender bulunan bu taşın en büyük yatakları Anadolu’dadır.

Türkiye’de;

Niğde yakınlarındaki Kaletepe, obsidiyenin bilinen en önemli işlik yerlerinin başında geliyor

Neolitik Çağda ortaya çıkan olaylar

Tahılların tarıma alınması

Hayvanların evcilleştirilmesi

Köylerin oluşması

Köylerin oluşması

Ticaret başlaması

Kalkolitik Çağ

Tarım yerleşmeleri büyüdü, Daha çok hayvan beslendi, Köylerin etrafı surlarla çevrildi, Köyler kentlere dönüştü. Devletler ortaya çıktı

•         Bu dönemin en önemli özelliği devletlerarası sıkı ve iyi örgütlü ticari ilişkilerin ortaya çıkması oldu.

Kalkolitik Çağ’da meydana gelen  gelişmeler

El Aletleri

Maden işleme

Tarım

Silahlarda

•         Silahların gelişmesiyle askeri açıdan güçlü imparatorluklar kuruldu

•         Gelişen tarım, hayvancılık ve ticaret, toplumun sosyal yapısındaki değişimleri hızlandırdı.

•         Bunun sonucunda değişik meslekler ortaya çıktı(yöneticilik, çiftçilik, zanaatkarlık vb)

                        Bazı hayvanların evcileştirildiği dönem ve yerler

Ekonomik Faaliyetlerin Çeşitlenmesi

Geçmişten Günümüze Ekonomik Faaliyetlerdeki Değişimler

İnsanın var oluşundan günümüze kadar çeşitli geçim kaynaklarının varlığı, toplumsal yapının farklılaşmasında etkili olmuştur

•         İnsanlar yaşamlarını kolaylaştırmak için

•         önce hayvan gücünü,

•         sonra buharı,

•         Daha sonra da elektriği kullanmaya başlamışlardır

•         MS 11 ve 12 yy. da tarım ve hayvancılık önemini korumakla birlikte ticaret de çok önemliydi

•         Ticaretin gelişmesiyle ülkeleri ekonomik anlamda birbirine bağlayan yollar oluşmaya başladı

     Hititler döneminde var olan yollar, Roma döneminde geliştirildi ve yeni yollar yapıldı

•         Ticaret, devletler için önemli bir gelir kaynağı oldu.

•         Ticaret yolları uzundu ve tam güvenli değildi.

•         Bu yüzden Selçuklular döneminde ticaret kervanlarının rahatlığı için kervansaraylar yaptırıldı.

•         Osmanlılar da aynı amaçla hanları inşa etmişlerdi.

•         İpek Yolu, Asya ve Avrupa arasındaki toplumsal değişim ve etkileşim açısından önemli bir yere sahip olmuştu

•         1500'lü yıllarda, toplumlar arası ticaretin gelişmesiyle ülkeler arasında ekonomik ilişkiler de gelişmeye başlamıştır.

•         Ticaretin denizaşırı ülkelerle yaygınlaşması, özellikle Avrupa açısından önemli sonuçlar ortaya çıkarmıştır.

•         Ekonomik yaşam, Batı Avrupa'da buhar makinesinin icadı ile değişmeye başlamıştı.

•         Sanayi Devrimi'nden önce ekonomik hayata kırsal bölgelerde yaşayanlar yön vermiştir.

•         Bu dönemde insanlar için sahip oldukları toprağın ve yaşadıkları yerlerin büyüklüğü önemli bir güç kaynağıydı.

17.yüzyılda başlayan hızlı bilimsel gelişmeler tarım ve ticaret gelirlerini arttırmış, böylece Sanayi Devriminin temelleri atılmıştır

•         Sanayi Devrimi'yle toplumların yaşamlarında, köklü değişiklikler olmuş, üretim ve ulaştırma araçlarında da büyük gelişmeler meydana gelmiştir.

•         Dünya hızla yayılan bir makineleşmeye yönelmiş, nüfus daha hızlı artmaya başlamıştır.

•         Teknoloji alanındaki gelişmeler üretimi artırırken insan gücüne olan gereksinimi azaltmıştır.

•         Sanayi Devriminden sonra tarımda makineleşmeye geçilmesiyle topraktan elde edilen ürün miktarı artmıştır.

•         Bilgisayarın icadı, bilgi paylaşımında önemli bir adım olmuştur.

•         Bilgisayarın ve İnternet'in en önemli özelliği, değişimlerden küçük bir grubun değil; toplumun tamamının çok kısa sürede etkilenebilmesidir.

•         Örneğin, Sanayi Devrimi'nin yaşandığı dönemlerde bir makinenin daha verimli çalışmasının sağlanması en çok o işletmeyi ya da o bölgeyi etkilemekteydi.

•         Oysa bugün bilişim teknolojilerindeki küçük bir buluş tüm Dünya'yı inanılmaz hızda etkileyebilmektedir

•         Birbirinden çok uzakta olan fabrikalar bir merkezden kolayca yönetilmeye başlanmıştır.

•         Hatta bilgisayar sayesinde bazı işlerde ev, ofis gibi kullanılmaktadır.

•         Tarımda yakın zamana kadar ağırlıklı olarak klasik bitki ıslahı yöntemleri kullanılmıştır.

•         Yirminci yüzyılın sonlarında biyoloji alanında önemli gelişmeler olmuş ve bu gelişmeler, insanoğlunun tarımsal ürün ihtiyacının karşılanmasına da yansımıştır.

•         Son yıllarda, biyoteknoloji ile gen aktarımı yapılarak hastalıklara daha dayanıklı ürünler elde edilmektedir.

•         Biyoteknolojinin temel amaçları arasında yeni çeşit geliştirmek ve mevcutlarda genetik çeşitlilik oluşturmak da sayılabilir.

•         Günümüzde kaybolmakta olan türlerin korunmasında, çoğaltılması zor olan türlerin üretiminde, çeşitli doku kültürü yöntemleri uygulanmaktadır.

•         Biyoteknolojinin dünyadaki tarımsal gıda ihtiyaçlarını karşılamada etkili bir yöntem olduğu savunulsa da bunun insan sağlığını tehdit ettiğini ileri süren görüşler de mevcuttur.

•         Buna rağmen hızla artan dünya nüfusunun ihtiyacını karşılamak için, tohum geliştirmede kullanılan bu teknik şimdilik vazgeçilmez olarak görülmektedir.